Beelden in Voorburg, door Anne Marie Boorsma, fotografie Marian Kokshoorn
Psyche en haar verlangen om weg te vliegen.
Uit het Krantje, week 16, 15 april 2020
“Hoog in de wolken wil ik wezen, hoog in de wolken wil ik zijn”. Ik moest denken aan de beginregel van een lief kinderliedje over een helikopter, toen ik las over de beeldhouwer/schilder Theo van der Nahmer. In Leidschendam-Voorburg staan een aantal beelden van hem in de openbare ruimte. Theo van der Nahmer wou als kind piloot worden. Als puber deed hij aan zweefvliegen en op zijn zestiende had hij al twee brevetten. Maar ja, om een pilotenopleiding te volgen moest je achttien zijn. Wat te doen in die tussentijd? Naast zweefvliegen was tekenen altijd zijn lust en zijn leven, dus hij besloot naar een academie te gaan in Den Bosch. Later zal een docent hem aanraden naar de Haagse academie te gaan om zijn studie te vervolgen. En in Den Haag is hij altijd gebleven. Hij werd lid van de Haagse kunstenaarsgroepen “Verve” en “Fugare” en ook van de Voorburgse groep “De Nieuwe Ploeg”. In 1948 kreeg hij zijn eerste grote opdracht in Den Haag: een monument voor de schrijver Louis Couperus. Hij verdiepte zich in zijn vele boeken en het werd: “Eline Vere”. Het hoofdpersonage uit zijn debuutroman dat maar niet gelukkig kon worden. Ze staat dankzij Van der Nahmer al jaren in brons charmant te wezen op de Groot Hertoginnelaan. In Voorburg, in een plantsoentje op de hoek van Louis Couperusstraat/hoek Aart van der Leeuwkade, staat nog een prachtig beeld van Van der Nahmer: Psyche. Ook Psyche is een hoofdpersonage van een boek van Louis Couperus, dat uitkwam in 1898. Het beeld is in dezelfde periode gemaakt als Eline Vere en in 1964 werd het derde afgietsel gemaakt dat in Voorburg terecht kwam. Couperus schreef “Psyche” als een sprookje voor volwassenen. Het is losjes gebaseerd op een mythologisch verhaal. Ze is een mooie jonge prinses met een vervelende zuster die uit is op macht. Zij ontvlucht haar zuster en al die andere narigheid van het aardse bestaan door te kiezen voor het luchtruim met behulp van de Chimera, het vliegende paard. Niet minder dan Eros zelf wordt verliefd op haar. Ze worden een gelukkig paar. Maar ja, het gras is altijd groener aan de andere kant en ze laat zich verleiden door saters, drank, dans en onkuisheid. Dus net als een gewone sterveling heeft ze zo haar gebreken. Het komt trouwens wel weer goed met haar. Maar nu het beeld van Theo van der Nahmer. Zoals het hoort in de kunst zit er gelaagdheid in. Ze is naakt, dat staat voor haar onschuld. Met één voet staat ze stevig op de grond, haar andere voet tilt ze lichtjes op. Ze richt haar armen omhoog, wat haar verlangen naar het hemelse vliegen verbeeldt, maar tegelijkertijd vouwt ze haar onderarmen over haar ronde hoofdje heen. Het hoofdje dat ze naar de aarde richt, ze heeft haar ogen gesloten. Is het niet een teken dat al het hemelse zich van binnen afspeelt en dat ze dat wil beschermen? Ik denk het wel.
Psyche een beeldhouwwerk van Theo van der Nahmer (Stratum, Eindhoven 1917-Den Haag 1989)
Aart van der Leeuwkade, hoek Louis Couperusstraat Voorburg.
Literatuur: Marianne Dommisse, Theo van der Nahmer, een uitgave van Haags Palet, HBKK, Voorburg, 2002
Voor reacties: www.annemarieboorsma.nl
Voor de krantenversie klik hier
